کیانا تسبیح گو

دانلود رایگان پایان نامه افسردگی

اثر بخشی درمان مبتنی بر شناختی – رفتاری بر افسردگی و رفتارهای پرخاشگرانه مادران دانش ­آموزان ناتوانی های هوشی تحولی

چکیده

دانلود رایگان پایان نامه افسردگی : مقدمه و هدف: پژوهش حاضر یک مطالعه شبه آزمایشی است که با هدف «بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر شناختی – رفتاری بر افسردگی و رفتار های پرخاشگرانه مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی » انجام شده است. بدین منظور تعداد 30 نفر از مادران دارای دانش آموزان کم توان ذهنی منطقه 14 شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه افسردگی بک (1961) و پرسشنامه پرخاشگری باس و پری(1992) می باشد. برنامه آموزش درمانی شناختی- رفتاری، در زمینه کاهش «افسردگی» و «پرخاشگری» مادران طراحی گردیده و طی 8 جلسه 60 دقیقه ای اجرا شد و پس از به کارگیری آن وضعیت افسردگی و پرخاشگری مادران مورد سنجش قرار گرفت و با مرحله قبل از مداخله مقایسه گردید.

یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین افسردگی و پرخاشگری بعد از مداخله در مادران گروه آزمایش به نحو چشمگیرینسبت به گروه کنترل کاهش یافته است

نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که آموزش درمانی شناختی- رفتاری می تواند افسردگی و پرخاشگری مادران دارای کودکان ناتوانی های هوشی تحولی را کاهش دهد.

 

کلید واژه ها: درمان شناختی- رفتاری، افسردگی، پرخاشگری، ناتوانی های هوشی تحولی.

 

 رزرو زمان مشاوره

 

 فهرست مطالب

فصل اول… 1

1-1.. مقدمه. 2

1-2.. بیان مسئله. 3

1-3.. اهمیت و ضرورت پژوهش…. 6

1-4.. اهداف پژوهش…. 8

1-5.. فرضیات پژوهش…. 8

1-6.. تعاریف متغیرها 8

فصل دوم.. 10

2-1 مقدمه. 11

2-2 تعریف و طبقه بندی كودكان استثنائي.. 12

2-3 طبقه بندی اختلال کم توانی ذهنی.. 14

2-4 اختلالات رفتاری.. 15

2-5 پرخاشگری.. 17

2-6 ماهیت پرخاشگری.. 21

2-7  عوامل مرتبط با پرخاشگری.. 23

2-8  راه های مقابله با رفتار پرخاشگرانه. 27

2-9 مشکلات ومسایل روانی ورفتاری کم توانان ذهنی.. 30

2-10. مفهوم افسردگی.. 35

2-11. تاریخچه افسردگی.. 37

2-12.  علل افسردگی.. 38

2-13. مقدمه‌ای بر شناخت افسردگی.. 39

2-14. عوامل ژنتیکی و افسردگی.. 40

2-15. طبقه‌بندی افسردگی.. 40

2-16. دیدگاه‌های مختلف افسردگی.. 43

2-17. علائم افسردگی.. 48

2-18 درمان مبتنی بر شناختی – رفتاری.. 51

2-19. پژوهش های انجام شده. 52

فصل سوم.. 56

3-1. روش پژوهش…. 57

3-2. جامعه آماری.. 57

3-3. روش نمونه گیری.. 57

3-4. ابزار پژوهش…. 57

3-5. روش اجرا 60

3-6. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 61

فصل چهارم.. 62

4-1. مقدمه. 63

4-2. توصیف داده‌ها 63

4-3. تحلیل آماری فرضیات پژوهش…. 64

فصل پنجم.. 68

5-1. مقدمه. 69

5-2. بررسی فرضیه‌ها 69

5-3. محدودیت‌های پژوهش…. 72

5-4. پیشنهادهای پژوهش…. 72

منابع و مأخذ. 74

دانلود رایگان پایان نامه افسردگی

فهرست جدول ها

جدول شماره 4-1: میانگین و انحراف معیار افسردگی مادران. 63

جدول شماره 4-2: میانگین و انحراف معیار پرخاشگری مادران. 64

جدول 4-3. نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف(نرمال بودن توزیع متغیر) 65

جدول 4-4. نتایج آزمون لوین برای بررسی تجانس واریانس‌های متغیرها 65

جدول شماره 4-5. خلاصه نتایج آزمون تحلیل کوواریانس… 66

جدول شماره 4-6. میانگین‌های تعدیل‌شده در تحلیل کوواریانس… 66

جدول شماره 4-7. خلاصه نتایج آزمون تحلیل کوواریانس… 67

جدول شماره 4-8. میانگین‌های تعدیل‌شده در تحلیل کوواریانس… 67

 

افزودن به سبد خرید

5-1. مقدمه

این پژوهش به دنبال «بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر افسردگی و رفتارهای پرخاشگرانه مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی» بوده است. تعداد 30 نفر از مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی به شیوه‌ی نمونه گیری در دسترس و تصادفی انتخاب و در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. از تمام اعضاء در جلسه‌ی مقدماتی پیش‌آزمون گرفته شد. سپس به گروه آزمایش، برنامه‌های آموزشی گروه درمانی شناختی- رفتاری طراحی‌شده آموزش داده شد. دوره آموزشی هشت جلسه بوده است. پس از اتمام دوره‌ی مداخله از تمام اعضای دو گروه آزمایش و کنترل پس‌آزمون گرفته شد و نتایج مورد تحلیل قرار گرفت که در این فصل موردبررسی قرار می‌گیرند.

 

5-2. بررسی فرضیه‌ها

فرضیه اول: درمان مبتنی بر شناختی – رفتاری بر افسردگی مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی اثر دارد.

 

یافته‌های به‌دست‌آمده در فصل چهارم نشان داده‌اند که گروه درمانی شناختی- رفتاری، بر کاهش افسردگی مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی تأثیر دارد. به‌بیان‌دیگر، گروه درمانی شناختی- رفتاری می‌تواند افسردگی مادران را کاهش دهد.

در همین راستا، پژوهش‌های پیشین موردبررسی قرار گرفت که مشخص شد نتایج پژوهش‌های؛ فقیهی و خدایاری فرد(1380)، یعقوبی نصرآبادی و همکاران(1389)، رحیمیان بوگر و طباطبائیان (1390)، نتایج پژوهش حاضر همسو می‌باشد.

از تحقیقات پیشین می‌توان نتیجه گرفت که عمده‌ترین شیوه‌های درمانی برای کاهش و از بین بردن افسردگی حساسیت زدایی منظم، درمان فراشناختی، درمان گروهی شناختی- رفتاری، درمان گروهی مبتنی بر مذهب می باشد.

در تبيين یافته‌های پژوهش و همچنین با توجه به شواهد می‌توان عنوان نمود که رشد و معنویت و تجربه هاي معنوي براي سلامت انسان سودمند است. همبستگی بین تجربه هاي معنوي و سلامت، انعطاف پذیري شخصی و تجربه هاي معنوي، عزت نفس و ایمان مذهبی، داشتن ارتباط با خدا و سلامت نشان داده شده است و تجربه هاي معنوي را می توان به مثابه ساز و کار خود شفا دهنده تفسیر کرد. در ارزیابی هاي مربوط به مذهب و معنویت که رابطۀ بین فعالیت هاي مذهبی و پیامدهاي سلامتی را مورد آزمایش قرار داده اند، اکثراً نشان داده اند که افراد مذهبی سالم تر هستند (یعقوبی و همکاران، 1391).

میتون^[1](1998) در گزارش پژوهشی خود نشان داد که حمایت معنوی ناشی از ارتباط با خدا، تأثیرات موقعیت های اضطراب انگیز را کاهش داده و به صورت مثبتی بر افسردگی، میزان سازگاری و حرمت خود اثر می گذارد (بهرامی احسان، 1381).

 

فرضیه دوم: درمان مبتنی بر شناختی – رفتاری بر پرخاشگری مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی اثر دارد.

 

یافته‌های به‌دست‌آمده در فصل چهارم نشان داده‌اند که گروه درمانی شناختی- رفتاری، بر کاهش پرخاشگری مادران دانش آموزان ناتوانی های هوشی تحولی تأثیر دارد. به‌بیان‌دیگر، گروه درمانی شناختی- رفتاری می‌تواند پرخاشگری مادران را کاهش دهد.

در همین راستا، پژوهش‌های پیشین مورد بررسی قرار گرفت که مشخص شد نتایج پژوهش‌های؛ تاجری و بحیرایی (1387)، ناظر و همکاران (1395)،  خدابخش پیر کلانی و رحیم جارونی (1392)، نتایج پژوهش حاضر همسو می‌باشد.

تحقيقات نشان می دهد كه والدين كودكان ناتوانی های هوشی تحولی بيشتر از راهبردهای ناكارآمد استفاده مي كنند كه با سلامت روان رابطه عكس دارد. علاوه براین، مطالعات نشان داده اند والدین کودکان ناتوانی های هوشی تحولی، استرس و آشفتگی های روانشناختی از جمله پرخاشگری و افسردگی بیشتری نسبت به مادران دارای کودک سالم دارند و بیشتر مستعد پرخاشگری و افسردگی هستند. رویکرد شناختي- رفتاری، افكار و نگرش های نادرست را به چالش می طلبد. در واقع، روش های شناختی، راه های تغيير نگرش و باورهای والدين نسبت به فرزندانشان را بيان می کنند كه شامل يادگيری چگونگی كنترل خشم، مديريت استرس و حل مشكلات هستند. مؤلفه رفتاری بر اين فرض است كه افراد را نسبت به رفتارهای نامطلوب آگاه سازد تا آنها را با رفتارهای سالم تری جايگزين نمايند. روش های رفتاری برای كمك به والدين و كودك به منظور بهبود تعاملات نامناسبی كه ممكن است به آزار كودك يا ناديده گرفتن وی منجر شود، طراحی شده است. علاوه براین، از اين روش برای تغيير سبك فرزندپروری والدين، مديريت رفتار كودكان و دادن پاسخ های هيجانی مناسب به كودكان استفاده می شود (ناظر و همکاران، 1395).

در دهه هاي اخیر، پژوهشگران به نقش روش های درمانی شناختی رفتاری به عنوان یک روش درمانی پرداخته اند. در درمان شناختی- رفتاري، علاوه بر روش هاي شناخت درمانگري که هدف آن، تغییر باور داشت  هاي غلط بیمار و تبدیل افکار خودکار منفی به افکار منطقی است، طی جلسات درمانگري به بیمار کمک می شود تا اعتقادات و باورهاي خود را تقویت کند و به توانایی توجه و تمرکز نماید(حمید و همکاران، 1392).

براي تبيين نتايج به دست آمده، مي توان چنين بحث كرد كه اين مادران، قبل از شروع مداخله، سطح پرخاشگری و افسردگی بالايي را تحمل مي كردند و مهارت هاي مقابله ضعيفي داشتند؛ بنابراين با توجه به ارتباط بين پرخاشگری و افسردگی، مادران نسبت به خود، اطرافيان و آينده، احساس افسردگی مي كردند. هنگامي كه افراد در جلسه مشاورة گروهي قرار مي گيرند، قادر مي شوند با ويژگي هاي سازندة ساير افراد در گروه، همانند سازي كنند و از طريق مشاهدة رفتار ديگران، درك صحيحي از مشكلات خود، به دست آورند. علاوه بر اين، به نظر مي رسد آموزش شناختی- رفتاری، منشأ تغييراتي از جمله تغيير نگرشها و باورها در مورد داشتن كودك دارای ناتوانی هوشی تحولی شده كه اين امر، به نوبة خود، باعث كاهش سطح پرخاشگری و افسردگی مي شود. آموزش باعث مي شود كه مادران كودكان با ناتوانی تحولی هوشی، شناخت بيشتري از خود پيدا كنند، نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و بدين ترتيب به حدي از خودشناسي نائل شوند كه در جهت اصلاح نقاط ضعف و تقويت نقاط مثبت خود، اقدام كنند. در نتيجة اين امر، فرد واقعيتها را بهتر مي پذيرد و با آنها به طور صحيح تر، سازش مي يابد كه اين امر به نوبة خود، باعث كاهش پرخاشگری و افسردگی در آنان مي شود (ولی زاده و همکاران، 1389).

 

5-3. محدودیت‌های پژوهش

برای رسیدن به یک پژوهش مطلوب تلاش زیادی انجام می‌گیرد اما هیچ پژوهشی بدون کمبود و محدودیت نیست. محدودیت‌های این پژوهش به شرح ذیل بوده:

• اجراي تحقيق روي مادران دارای کودکان ناتوانی تحولی هوشی تعميم‌پذيري و يا به‌عبارت‌دیگر اعتبار بيروني پژوهش را محدود مي‌سازد.
• به دليل عدم آشنايي برخي از مادران باروح تحقيق، وقت و انرژي زيادي صرف توجيه و توضيح اهميت اجراي تحقيق و جلب همكاري و مساعدت آن‌ها گرديد.
• تفاوت های فردی مادران (تربیت، فرهنگ، زمینه شخصیتی) در برقراری تعامل با یکدیگر و پویایی در گروه می تواند تأثیر بگذارد که قابل کنترل نبود.
• انگیزه مادران برای شرکت در جلسات گروه درمانی- شناختی با یکدیگر متفاوت است و بر پویایی گروه و یا عدم پویایی گروه می تواند تأثیر بگذارد.

 

5-4. پیشنهادهای پژوهش

5-4-1. پیشنهادهای کاربردی

با توجه به نتایج پژوهش، که نشان داده شد گروه درمانی شناختی- رفتاری بر کاهش پرخاشگری و افسردگی مادران تأثیر دارد، به مسئولان و دست اندرکاران پیشنهاد کرد که:

• ضمن برخورداری دید وسیع تری نسبت به مسأله پرخاشگری و افسردگی و روش های کاهش یا بهبود آن؛ بخصوص روش گروه درمانی شناختی- رفتاری آن را در سمینارها و کارگاه های آموزشی مطرح نمایند.
• برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مشاوران و روان شناسان با هدف آشنایی آن‌ها با اثرات گروه درمانی شناختی-رفتاری در بهبود پرخاشگری و افسردگی.

 

5-4-2. پیشنهادهای پژوهشی

• بررسی تأثیر گروه درمانی شناختی- رفتاری بر عزت نفس والدین دارای کودکان ناتوانی تحولی هوشی.
• بررسی تأثیر گروه درمانی شناختی-رفتاری بر بهبود ADL(یا فعالیت های روزمره زندگی) مادران دارای کودکان اتیسم.
• بررسی مقایسه ای تأثیر گروه درمانی شناختی-رفتاری بر اضطراب و استرس در دو گروه مادران دارای کودکان چند معلولیتی و مادران دارای کودکان بیش فعال.

[1] Maton